به گزارش اکو اقتصاد، بازار سرمایه در روز چهارشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۴ یکی از متفاوتترین و پرانرژیترین روزهای هفتههای اخیر را پشت سر گذاشت؛ روزی که بسیاری از فعالان بازار از آن به عنوان ترکیبی کمنظیر از «خبرهای خوب صنعتی»، «آرامش نسبی سیاسی» و «انتظارات ارزی» یاد کردند. فضای عمومی معاملات نشان میداد که بازار نه فقط از نظر عدد و شاخص، بلکه از منظر روانی نیز وارد فاز مثبتتری شده و توانسته سطحی از امید و اعتماد کوتاهمدت را به بدنه سهامداران بازگرداند.
در این روز، حرکت شاخصها و رشد عمومی قیمتها فراتر از انتظار برخی تحلیلگران بود. معاملهگران معتقدند بخشی از این رفتار مثبت، ریشه در تحولات مرتبط با دلار و نیز احتمال تغییر مسیر سیاستهای ارزی دارد؛ موضوعی که طی روزهای اخیر به صورت جدیتر در گفتوگوهای بازار مطرح شده است. در نگاه بسیاری، بازار امروز «گل کاشت» و نشان داد که اگر سیگنالهای سیاستی همسو شوند، ظرفیت جهش و بازگشت سریع اعتماد هنوز در بازار زنده است.
یکی از مهمترین خبرهایی که از ابتدای صبح بر فضای بازار سایه انداخت، بحث اجازه عرضه ارز فولادیها و پتروشیمیها در بازار بود. این موضوع به عنوان یک سیگنال مهم برای صنایع بزرگ و صادراتمحور تلقی شد؛ چرا که میتواند بر سودآوری، شفافیت جریان درآمد ارزی و همچنین شکلگیری انتظارات تازه در گزارشهای آتی اثرگذار باشد. در کنار این خبر، زمزمهها و اخبار مربوط به جابهجایی بلوکها در گروه بانکی، عرضه یکی از زیرمجموعههای غدیر و همچنین برخی اخبار مثبت پالایشی نیز به تقویت روحیه بازار کمک کرد.
با مرور کلی این تحولات، میتوان گفت بازار در نیمه دوم آذر وارد دورهای شده که از دو موتور اصلی نیرو میگیرد: نخست، اخبار صنایع و اطلاعات منتشرشده در کدال و دوم، تغییرات و چشماندازهای مرتبط با نرخ ارز. فعالان بازار معتقدند این همزمانی به بازار فرصت موجسواری داده و فضا را برای رشد آرام اما پیوسته مهیا کرده است. البته در نگاه واقعبینانهتر، بسیاری تأکید دارند که این مسیر مثبت، تا حد زیادی وابسته به استمرار فضای امن سیاسی است و چنانچه شوک سیاسی یا امنیتی غیرمنتظره رخ دهد، همین وضعیت میتواند به سرعت معکوس شود.
در کنار تحولات سهام، واکنش صندوقهای طلا نیز مورد توجه بازار قرار گرفت. گزارشهای غیررسمی از کاهش بخشی از جریان پول و افت نسبی این صندوقها حکایت دارد. برخی تحلیلگران این واکنش را نشانهای از تصور بازار نسبت به کنترل نوسان دلار در محدودههای مشخص میدانند. روایت غالب این است که دولت تلاش دارد نرخ ارز را برای مدتی در بازهای محدود نگه دارد و همین موضوع میتواند باعث شود بخشی از سرمایههای نوسانگیر در طلا فعلاً محتاطتر عمل کنند. از زاویه بازار سرمایه، این توقف یا کاهش جذابیت کوتاهمدت طلا میتواند یک فرصت بالقوه برای ورود نقدینگی به سهام باشد؛ هرچند شرط اصلی آن، بازگشت اعتماد از دست رفته و ایجاد بستر سیاستی پایدارتر است.
در همین چارچوب، یکی از وظایف مهم سیاستگذاران اقتصادی، مدیریت جریان نقدینگی سرگردانی است که میان بازارهای موازی حرکت میکند. بسیاری از کارشناسان معتقدند اگر ابزارهای مالی و سیاستهای حمایتی به شکل درست طراحی شوند، میتوان بخشی از این سرمایهها را به سمت بازار سرمایه هدایت کرد و از ظرفیت آن برای تأمین مالی سالمتر اقتصاد بهره برد. نشانههای این روند را میتوان در بهبود نسبی فضای عرضههای اولیه و افزایش انگیزه دولت برای استفاده از بورس به عنوان مسیر تأمین مالی مشاهده کرد.
نگاه بازار به هفته آینده نیز عمدتاً بر محور تصمیمات کلان اقتصادی متمرکز است. برخی تحلیلگران بر این باورند که چرخش سیاستهای ارزی دولت آغاز شده و اصلاحات اقتصادی وارد مرحله رسمیتری خواهد شد. از دید آنان، اصلاح نرخ برخی حاملهای انرژی، تغییر سازوکارهای تخصیص ارز و جدیتر شدن بحث تالارهای معاملاتی جدید ارزی میتواند در تعیین مسیر سودآوری صنایع و شکلگیری انتظارات جدید مؤثر باشد. با این حال، بازار همزمان نگران یک ترکیب «چالشساز اما قابل مدیریت» است: از یک سو، نگاه تکنیکال نسبت به توقف احتمالی شاخص در محدودههای حساس و از سوی دیگر، ریسکهای بودجهای که تجربه سالهای قبل نشان داده میتواند ناگهان بر برخی صنایع یا کل بازار سایه بیندازد.
در این میان، تحولات نرخ بهره نیز از مهمترین سیگنالهای حمایتی بازار تلقی میشود. در روزهای اخیر نشانههایی از کاهش نرخها دیده شده که اگر ناشی از سازوکار طبیعی عرضه و تقاضا و انتظارات بودجهای باشد، میتواند یک پیام مثبت جدی برای بازار سهام باشد. کاهش نرخ بهره به طور سنتی، ارزشگذاری سهام را جذابتر میکند و هزینه فرصت سرمایهگذاری در بورس را کاهش میدهد؛ موضوعی که در کنار بهبود سیاستهای ارزی میتواند به شکلگیری یک ترکیب حمایتی برای بازار منجر شود.
در بخش دیگری از فضای خبری، اظهارات وزیر اقتصاد و طرحهایی نظیر «طرح رویش» نیز مورد توجه فعالان بازار قرار گرفت؛ طرحی که با هدف جذب سرمایههای حاضر در بازارهای موازی طراحی شده است. تحلیلگران اما تأکید دارند که موفقیت چنین سیاستهایی پیش از هر چیز به بازسازی اعتماد عمومی وابسته است. از نگاه آنان، ابزارسازی مالی هرچقدر هم جذاب باشد، در غیاب اعتماد پایدار نمیتواند جریان بزرگ نقدینگی را به صورت مؤثر و ماندگار وارد بازار سرمایه کند.
در مجموع، بازار چهارشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۴ را میتوان روزی امیدوارکننده و پرنشانه توصیف کرد؛ روزی که نشان داد ترکیب اخبار صنعتی، فضای سیاسی آرامتر، بهبود سیگنالهای نرخ بهره و انتظارات ارزی میتواند موتور کوتاهمدت بازار را روشن نگه دارد. با این حال، تحلیلگران توصیه میکنند در کنار خوشبینی به تداوم روند مثبت، ریسکهای طبیعی اصلاح قیمتی و حساسیت بازار نسبت به خبرهای بودجهای و سیاسی نیز جدی گرفته شود. مسیر پیشروی بازار، بیش از هر زمان دیگری، به کیفیت تصمیمات اقتصادی و تداوم سیگنالهای باثبات سیاستی گره خورده است.
فاطمه حاج علی