به گزارش اکو اقتصاد، در نخستین همایش «بورس تهران در عصر رمز ارزها؛ رویارویی یا همگرایی»، رضا کیانی، مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران، با مروری جامع بر تجربه جهانی توکنسازی و وضعیت بازار رمزارزها، تصویر دقیقتری از چالشها و فرصتهای پیشروی بازار سرمایه ایران ارائه کرد. کیانی در ابتدای سخنان خود با اشاره به نقش تاریخی بیتکوین در شکلگیری کلاس جدید داراییها گفت: از سال ۲۰۰۸ که بیتکوین توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد و سپس اتریوم، توکنها و NFTها پا به عرصه گذاشتند، بازارهای مالی با داراییهایی مواجه شدند که بهصورت ۷ روز هفته و ۲۴ ساعته معامله میشوند، تصفیه فوری دارند و ساختاری غیرمتمرکز و مقاوم در برابر هک ارائه میکنند. وی افزود: ارزش بازار رمزارزها در کمتر از یک دهه با رشدی خیرهکننده از چند میلیون دلار به حدود سه تریلیون دلار رسید، هرچند پس از آن نوسانات شدید باعث افت این رقم شد. او گفت: اکنون بیش از ۱۴۱۶ صرافی به طور عمده غیرمتمرکز رمزارزها را معامله میکنند و بیتکوین با ۶۱ درصد و اتریوم با حدود ۱۲ درصد بیشترین سهم را دارند. ورود بورسها به دوراهی بزرگ: توکنسازی یا توسعه ابزارهای کریپتویی مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران توضیح داد: رشد سریع رمزارزها، بورسهای دنیا را بر سر دوراهی قرار داده است: اینکه داراییها را توکنسازی کنند یا ابزارهای جدید متناسب با این فناوری طراحی کنند. کیانی با اشاره به خوشبینی برخی مدیران جهانی نسبت به توکنسازی اوراق بهادار، گفت: امیدوار بودند ۱۰۰ درصد اوراق قرضه و سهام بهزودی توکن شود، اما تجربه عملی چیز دیگری نشان داد. چالش توکنسازی اولیه: شکست مدلهای بدون پشتوانه کیانی روند توکنسازی را به دو مرحله تقسیم کرد: ۱. مدلهای اولیه بدون پشتوانه واقعی وی گفت: نخستین موج توکنسازی در پلتفرمهایی مانند TERRA و Mirror شکل گرفت؛ جایی که نسخههای نمایشی سهام شرکتهایی مانند اپل و آمازون بدون پشتوانه واقعی عرضه میشد. اما با سقوط استیبلکوین UST و فشارهای نهادهای نظارتی آمریکا، این مدل به شکست انجامید و در سال ۲۰۲۲ کنار گذاشته شد. ۲. مدلهای جدید مبتنی بر پشتوانه واقعی کیانی سپس به نسل جدید توکنهای سهام اشاره کرد که صرافیهایی مانند Kraken با عنوان xStocks ارائه میکنند؛ توکنهایی که پشتوانه واقعی آنها سهام سنتی است. با این حال، این توکنها نیز تمامی حقوق سهامداران واقعی مانند حق رأی یا سود تقسیمی را منتقل نمیکنند و همین موضوع باعث نگرانی رگولاتورها شده است. هشدار فدراسیون جهانی بورسها به گفته کیانی، فدراسیون جهانی بورسها (WFE) در گزارش رسمی خود هشدار داده است: • بسیاری از پلتفرمها، این توکنها را معادل سهام واقعی معرفی میکنند. • حقوق مالکیت و رأیدهی منتقل نمیشود. • پراکندگی معاملات بین پلتفرمها نقدشوندگی بازار سهام سنتی را تهدید میکند. وی تأکید کرد که رویکرد دنیا نه ممنوعیت کامل، بلکه تنظیمگری سختگیرانه و طبقهبندی دقیقتر است. رشد ابزارهای رمزارزی در بورسهای جهان کیانی سپس نمونههایی از ورود رسمی رمزارزها به بورسهای بزرگ دنیا ارائه کرد: • راهاندازی ETN و ETPهای بیتکوین در بورس سوئیس • معاملات آتی بیتکوین در CME شیکاگو • نخستین صندوق ETF آتی بیتکوین در ۲۰۲۱ • مجوز عرضه ۱۱ صندوق اسپات بیتکوین در آمریکا در ۲۰۲۴ • راهاندازی صندوقهای چندرمزارزی در تورنتو، فرانکفورت، سوئیس و حتی بازارهایی مانند برزیل و قزاقستان وی توضیح داد: صندوقهای رمزارزی بهدلیل سهولت خرید، نظارت بالا و امکان نگهداری در حساب کارگزاری برای بسیاری از سرمایهگذاران جذابتر از خرید مستقیم رمزارز هستند. روند ایران: مقررات جدید، فرصتهای تازه رضا کیانی سپس به وضعیت ایران پرداخت و گفت گزارشهای فعالان این حوزه نشان میدهد حدود ۲۲ میلیون کاربر ایرانی در بازار رمزارز فعالیت میکنند و خدمات گستردهای مانند معاملات رمزارز، وام خرید کالا، استیکینگ و حتی توکنهای سهامی در پلتفرمهای داخلی ارائه شده است. وی تأکید کرد که: • قانون مالیات بر سوداگری، رمزداراییها را «دارایی» شناسایی کرده و از منظر فقهی نیز پذیرفته شدهاند. • بانک مرکزی چارچوب سیاستگذاری رمزارزها را تصویب کرده و نهاد امین، کارگزار رمزارز و مقررات نگهداری مشخص شدهاند. • سازمان بورس نیز در حال تدوین مقررات عرضه صندوقهای رمزارزی در بازار سرمایه است. نقشه راه پیشنهادی بورس تهران برای صندوقهای رمزارزی کیانی همچنین مدل پیشنهادی بورس تهران را چنین توضیح داد: 1. صندوق رمزارزی با مجوز سازمان بورس تشکیل میشود. 2. کوینها از طریق کارگزار رمزارز خریداری و نزد نهاد امین تحت نظارت بانک مرکزی نگهداری میشود. 3. بازارگردان، یونیتهای صندوق را در بازار خرید و فروش میکند تا فاصله قیمت و NAV کنترل شود. 4. فرآیند صدور، ابطال و عرضه واحدها همانند صندوقهای کالایی و سهامی خواهد بود. وی در پایان تأکید کرد: توکنسازی فرصت مهمی برای بازار سرمایه است، اما بدون تنظیمگری دقیق، نظارت سختگیرانه و شفافیت کامل ممکن است به سردرگمی و ریسکهای شدید برای سرمایهگذاران منجر شود. او گفت مسیر آینده نه در «رویارویی» با صنعت رمزارز، بلکه در «همگرایی حسابشده» و طراحی محصولات مطمئن و تحت نظارت است